Als je comfortabel muziek wil maken in de home studio dan heb je een setje studio monitoren nodig. Maar welke studio monitor moet je kopen? Welk formaat is geschikt voor je home studio? Na het lezen van dit artikel weet jij waar je op moet letten bij de aanschaf van studio monitoren.
Inhoud
Studio monitoren moeten je muziek zo neutraal mogelijk weergeven. Zo is het gemakkelijker om je muziek overal goed te laten klinken: in de woonkamer, op het strand, in de auto en op de hoofdtelefoon. Dankzij de studio monitoren hoor je precies wat je aan het doen bent tijdens het mixen van je muziek.
Wat is het verschil tussen hifi speakers en studio monitoren?
Studio monitoren geven je muziek zo transparant en eerlijk mogelijk weer. Hifi speakers in de woonkamer of auto vervormen het geluid vaak voor een “betere” luisterervaring. Dit wordt onder meer bereikt door de lage en hoge geluidsfrequenties te benadrukken.
In vergelijking met hi-fi speakers hebben studio monitoren een kleinere sweetspot. Ze geven je muziek gedetailleerd weer. Maar als je opstaat vanaf je mixpositie dan hoor je al veel minder details.
Nearfield, midfield of farfield?
Voor kleine home studio’s zijn nearfield-monitoren het meest geschikt. Nearfields zijn het gemakkelijkst in gebruik. Bovendien geven ze een goed geluid als je dichtbij zit. Je plaatst ze op een afstand van 50 tot 150 centimeter tot je mixpositie.
Midfield en farfield monitoren zijn geschikt voor de grotere studio’s met een goede akoestiek. Bij plaatsing van midfields en farfields kan je het beste een specialist inschakelen. Je plaatst ze op een afstand van 2 tot 3 meter tot je mixpositie.
Actieve en passieve monitoren
Let bij het kopen van een setje studio monitoren dat ze actief zijn. Actieve studio monitoren beschikken over een ingebouwde versterker. Deze versterker is speciaal afgesteld op de speakers. Zo weet je zeker dat je studio monitoren optimaal klinken. Je hoeft ze alleen nog te verbinden met je audio-interface.
Als je kiest voor passieve monitoren dan moet je daarbij als extra een versterker plaatsen. Bovendien moet de versterker speciaal geschikt zijn voor je passieve monitoren.
De meeste nearfield studio monitoren zijn overigens actieve exemplaren.
Tweeter en woofer
Nearfield studio monitoren beschikken meestal over 1 tweeter voor hoge frequenties en 1 woofer voor de midden en lage frequenties (twee-weg). De versterker stuurt de hoge frequenties naar de tweeter en de midden en lage frequenties naar de woofer. Sommige studio monitoren zijn uitgerust met een derde speaker voor de weergave van de middenfrequenties.
Hoeveel vermogen (Watt) heb je nodig?
Het vermogen van je studio monitoren wordt uitgedrukt in Watt. De hoeveelheid vermogen heeft invloed op de geluidweergave. Dit is niet alleen het volume, maar ook het dynamische bereik. Hoe meer vermogen (Watt) de speakers produceren, hoe meer detail je zal horen bij een gelijk volume. Vooral bij hogere pieken kan dit merkbaar zijn, bijvoorbeeld bij kick- of snaredrums in popmuziek.
Op studio monitoren met meer vermogen kan je tijdens het produceren gemakkelijker een compressor, limiter of gate afstellen. Nu hoef je niet de studio monitoren te kopen met de hoogst mogelijke wattages, maar het is wel goed om te weten.
Open of gesloten kast?
Veel studio monitoren zijn voorzien van een opening in de behuizing. Dit zogenoemde basreflex-systeem zorgt voor meer lage tonen, dus meer bas. De opening zit voor of achter de behuizing. Zit de opening aan de achterkant? Zorg er dan voor dat je de studio monitoren niet te dicht tegen de muur en hoeken plaatst. Zo voorkom je een overdreven basweergave. Het voordeel van studio monitoren met een gesloten kast (zonder opening) is dat je muziek strakker en preciezer wordt weergegeven.
Equalizer en ruimtecorrectie
Veel studio monitoren beschikken over hulpmiddelen om ze af te stellen op je home studio-ruimte. Zie de afbeelding van de achterkant van de Presonus Eris E7 XT-monitor. Vaak werkt dit met behulp van een eenvoudige equalizer. Sommige studio monitoren beschikken daarnaast over digitale ruimtecorrectie. Zo klinkt je muziek beter in ruimtes met een slechte akoestiek.
Deze hulpmiddelen werken overigens slechts in beperkte mate. Kamers met slechte akoestiek zal je uiteindelijk toch moeten behandelen, bijvoorbeeld met akoestische wandpanelen en bass traps.
Heb je een subwoofer nodig?
Dit is afhankelijk van je studioruimte en je publiek. Voor het afmixen van een demo voor je band heb je voldoende aan 2 studio monitoren in een stereo-opstelling. Als je de muziek echter afmixt voor film of tv dan heb je een multi-monitor opstelling met subwoofer nodig. Zo kan jouw publiek je muziek beluisteren via het home entertainmentsysteem met subwoofer. Luistert je publiek naar muziek via de hoofdtelefoon? Of in de auto? Dan heb je doorgaans geen subwoofer nodig.
Niet voor kleine home studio’s
De studioruimte zelf is ook een belangrijke factor. Als je muziek maakt in een kleine ruimte dan levert een subwoofer vrijwel alleen maar problemen op. Kleinere ruimtes zijn niet groot genoeg voor de ontwikkeling van zeer lage basfrequenties, waardoor je een ongebalanceerd geluid krijgt. Je kan dit verbeteren door akoestische behandeling door middel van speciale bass traps in alle hoeken. Maar de grootte van je ruimte blijft altijd de beperkende factor.
Welk formaat studio monitoren kopen?
Nearfield monitoren zijn verkrijgbaar in verschillende soorten en maten. Het formaat dat je nodig hebt is afhankelijk van de grootte van je home studio. In een ruimte kleiner dan 4 x 4 x 2,5 meter kan je beter kiezen voor de kleinere monitoren met speakers van 5 tot 6 inch. In grotere ruimtes kan je nearfields plaatsen met woofers van 8 inch. Hoe groter de woofer hoe meer laag hij produceert en hoe voller het geluid.
Wat is het verschil tussen 5 inch en 8 inch monitoren?
De 5 inch monitor is het meest gemakkelijk in gebruik. Ze geven echter minder goed lage frequenties weer. Voor het mixen van muziek met veel bas heb je dan een subwoofer nodig. Let op: je kan alleen een subwoofer gebruiken als je home studio groter is dan 4 x 4 x 2,5 meter.
In ruimtes groter dan 4 x 4 x 2,5 meter kan je echter ook een 8 inch monitor plaatsen. Die geeft ook lagere frequenties goed weer. Een subwoofer heb je dan niet nodig, dus je bent goedkoper uit. Bovendien is het lastiger om een setje 5 inch monitoren af te stellen met een subwoofer.
Tips
Kies voor monitoren die je prettig vindt klinken
Studio monitoren geven je muziek zo neutraal mogelijk weer. Toch zijn er verschillen tussen de verschillende speakers. Neem je favoriete muziek mee naar de muziekwinkel en kies voor de studio monitoren die je het prettigst vindt klinken. Wil je de monitoren tijdens een luistertest echt op de pijnbank leggen? Speel dan muziek af met een zo groot mogelijke dynamiek, van zeer zacht tot hard. Bijvoorbeeld orkestrale muziek of heavy metal.
Houd er rekening mee dat de ruimte veel invloed heeft op het geluid. In je home studio zal je muziek anders klinken dan in de winkel, zelfs als je dezelfde monitoren gebruikt.
In de toekomst ga je wellicht duizenden uren muziek maken. Zo leer je de studio monitoren steeds beter kennen. Na verloop van tijd weet je steeds beter of iets goed gaat klinken op hifi-speakers, bijvoorbeeld in de woonkamer of auto.
Plaats je studio monitoren in een driehoeksopstelling
Je studio monitoren kan je het beste zo plaatsen dat je een rechthoekige driehoek (60 graden) vormt met je hoofd in de mixpositie. Zo krijg je het beste stereogeluid. Bijvoorbeeld als je speakers 1 meter uit elkaar staan dan is de ideale luisterpositie precies 1 meter vanaf iedere speaker. De tweeters moeten op oorhoogte zijn voor een goede weergave van de hoge frequenties.
Creëer een symmetrische luisterpositie
Plaats je studio monitoren op dezelfde afstand tot de achterwand en zijmuren. Zo krijg je een beter uitgebalanceerde luisterpositie. Stel: de linker speaker staat 1 meter van de linker zijwand en 40 centimeter van de achterwand. Dan plaats je de rechter speaker 1 meter van de rechter zijwand en 40 centimeter van de achterwand voor een symmetrische luisterpositie.
Plaats je speakers op verschillende afstand van zijmuren en achterwand
Om geluidsproblemen te voorkomen kan je de speakers het beste op verschillende afstand van de muur en zijwand zetten. Bijvoorbeeld 1 meter van de zijwand en 40 centimeter van de achterwand als je in een kleine home studio werkt.
Plaats je speaker af van muur en hoeken
Je speakers kan je het beste op afstand plaatsen van de muur en hoeken. Plaats ze liefst minimaal 25 tot 35 centimeter van de muur. Zo voorkom je dat geluidsgolven vanaf de muur direct worden weerkaatst richting de luisterpositie. Dit kan fasering problemen geven, waarbij bepaalde geluidsfrequenties worden versterkt of verlaagd. Door de studio monitoren uit de hoek te houden voorkom je extreme resonantie van lage tonen.
Zet je monitoren op een standaard
Studio monitoren kan je beter niet op je bureau plaatsen, maar op een standaard. Zo voorkom je dat het bureau gaat resoneren tijdens het muziek maken. Er zijn speciale standaards voor op de vloer of het bureau. Standaards voor op het bureau zijn voorzien van speciale rubberen voetjes om resonantie te voorkomen. Daarnaast kan je monitorpads gebruiken om te voorkomen dat speakers trillingen doorgeven aan de ondergrond.
Overweeg akoestische behandeling van je home studio
De home studioruimte is van grote invloed op het geluid. Overweeg om een deel van je budget uit te geven aan de akoestische behandeling van je kamer. Een aantal akoestische panelen aan de muur en plafond kan al een enorm verschil maken, zeker als je in een vierkante studioruimte zit.
Gebruik een referentietrack tijdens het mixen
Luister vooral ook naar je favoriete artiesten op je studio monitoren. Gebruik hun beste nummers als referentietrack tijdens het mixen in je DAW-software. Zo kan je checken of je muziek even goed klinkt als van artiesten die je bewondert.
Voor ieder budget zijn er prima studio monitoren te vinden. Je hoeft zeker niet de duurste set te kopen.
