Studio hoofdtelefoons geven je muziek nauwkeurig weer tijdens het opnemen en mixen van tracks. De open en gesloten designs zijn bepalend voor de geluidskwaliteit, isolatie en het comfort. Deze koopgids vertelt je alles wat je moet weten bij de aanschaf van goede hoofdtelefoons voor je home studio. Zo weet je precies welke modellen geschikt zijn voor het opnemen en mixen van muziek.
Inhoud
Dankzij de studio hoofdtelefoon kan je de mix beluisteren zonder de invloed van de ruimte waarin je bent. Studio hoofdtelefoons zijn meestal voorzien van een open of gesloten ontwerp. Sommigen hebben een semi-open design.
Gesloten ontwerp
Een hoofdtelefoon met gesloten ontwerp sluit je oren volledig af van de omgeving. Zo hoor je zo min mogelijk geluid uit de ruimte waarin je verblijft en andersom. Een gesloten design is daarom ideaal om opnames te maken. Je hebt zo min mogelijk last van geluid uit de hoofdtelefoon naar de microfoon. Het nadeel van een gesloten ontwerp is dat er meer lage frequenties ontstaan door druk binnen de oorschelpen. Voor veel consumenten is dit een pluspunt, maar voor de kritische muziekproducent kan het extra laag juist vervelend zijn tijdens het mixen.
Open ontwerp
Voor het kritisch beluisteren van een mix is een open studio hoofdtelefoon het prettigst. Bij een open hoofdtelefoon zie je de drivers vanaf de buitenkant duidelijk zitten. De oorschelpen sluiten je oren niet volledig af van de omgeving. De open hoofdtelefoon geeft het geluid nauwkeuriger weer. Het nadeel is dat het geluid vaak duidelijk hoorbaar is voor je omgeving en andersom. Zo is de open hoofdtelefoon mogelijk minder geschikt voor monitoring tijdens het inspelen van een track.
Semi-open ontwerp
Daarnaast heb je hoofdtelefoons met een semi-open ontwerp. Die geven je muziek nauwkeurig weer. Bovendien zijn ze voldoende geïsoleerd voor het maken van opnames.
Over-ear voor meer comfort
De meeste studio hoofdtelefoons zijn over-ear modellen met een hoofdband. De oorschelpen vallen hierbij volledig over je oren. Over het algemeen zit dit een stuk comfortabeler dan een on-ear hoofdtelefoon, waarbij de oorschelpen op je oren rusten.
Kabel: enkelzijdig of dubbelzijdig
Hoofdtelefoons worden geleverd met enkelzijdige en dubbelzijdige kabels. Enkelzijdige kabels zijn bevestigd aan een kant. Vaak zie je enkelzijdige kabels bij DJ-hoofdtelefoons. Zo kan de DJ gemakkelijk met het ene oor naar de hoofdtelefoon luisteren en met het andere oor naar de monitors die in de zaal staan.
Bij studio hoofdtelefoons zie je ook dubbelzijdige bekabeling. De bekabeling gaat hierbij naar iedere oorschelp (in Y-vorm). Het voordeel van een dubbelzijdige kabel is dat je een gebalanceerd signaal naar de hoofdtelefoon kan sturen met een hoofdtelefoonversterker. Zo krijg je meer dynamische details te horen.
Let bij aankoop van een hoofdtelefoon erop dat de kabel lang genoeg is, maar niet te lang. Langere kabels leveren een zwakker signaal. Dus houdt daar rekening mee.
Drivers
In iedere oorschelp zit een driver die het elektrische signaal omzet naar geluid. De meeste hoofdtelefoons hebben 1 driver voor alle frequenties. Je hebt echter ook hoofdtelefoons die verschillende drivers hebben voor verschillende frequenties, net als bij een studio monitor.
Frequentiebereik
Het menselijk gehoor kan geluiden waarnemen tussen de 20 Hz en 20 kHz. Veel studio hoofdtelefoons hebben een veel breder frequentiebereik. Dat klinkt misschien overbodig, maar lagere en hogere frequenties kunnen invloed hebben op hoe je het geluid beleeft.
Impedantie
De impedantie wordt ook wel weerstand genoemd en wordt uitgedrukt in Ohmage (Ohm). De hoeveelheid Ohmage geeft aan hoeveel de drivers in de hoofdtelefoon nodig hebben om geluid te reproduceren. De versterker van je audio-interface moet voldoende kunnen leveren om je hoofdtelefoon goed te laten klinken.
Hoofdtelefoons en oortjes voor smartphones en tablets hebben een impedantie van 16-50 ohm. Voor studio-, hifi- en DJ-apparatuur worden hoofdtelefoons met een impedantie van 60 Ohm of meer gebruikt.
Vanwege de hogere impedantie klinkt je studio hoofdtelefoon mogelijk niet goed als je hem op je telefoon of tablet aansluit. In dat geval moet je een hoofdtelefoon-versterker gebruiken.
Hoofdtelefoon-versterker
De meeste audio-interfaces hebben een hoofdtelefoon-aansluiting voor opnemen en luisteren. Soms wordt een speciale hoofdtelefoon-versterker gebruikt om het signaal te verbeteren richting de hoofdtelefoon. Zo wordt een hogere geluidskwaliteit bereikt met meer detail.
Welke studio hoofdtelefoon heb ik nodig?
Dit is afhankelijk van de situatie. Je hebt verschillende modellen voor DJ’s, monitoring tijdens opnames en mixen en masteren van muziek.
Zang
Voor zangers is een open hoofdtelefoon het meest optimaal. Vocalisten hebben een nauwkeurige geluidsweergave nodig van de instrumentenmix om goed te kunnen zingen.
De oorschelpen mogen echter niet te veel geluid naar de microfoon lekken. Bij een clicktrack als achtergrond moet je daarom mogelijk alsnog een gesloten studio hoofdtelefoon gebruiken. Zangers die een gesloten hoofdtelefoon dragen leveren vaak een betere performance als je galm toevoegt aan de monitormix.
Akoestische gitaar
Voor het inspelen van een track met een akoestische gitaar kan je het beste een gesloten hoofdtelefoon gebruiken. Zo neem je tijdens de opname zo min mogelijk bijgeluiden op die uit de hoofdtelefoon “lekken”.
Elektrische gitaar en bas
Voor het opnemen van elektrische gitaar en bas kan je met en zonder hoofdtelefoon werken. Je hebt geen hoofdtelefoon nodig als je de gitaar of bas rechtstreeks aansluit op je audio-interface. Neem je een versterker met een microfoon op? Gebruik dan een gesloten hoofdtelefoon vanwege de isolatie. Zo kan je gitarist het beste de monitormix horen van zijn gitaar en andere instrumenten.
Drums
Drummers kunnen tijdens een opname het beste een gesloten hoofdtelefoon dragen. De isolatie van de hoofdtelefoon is bijzonder belangrijk om de mix goed te kunnen horen tijdens het inspelen. Je houdt ook de clicktrack buiten de opname, voor zover je die kan horen natuurlijk. Er zijn speciale studio hoofdtelefoons voor drummers beschikbaar.
Mixen en masteren
Voor het mixen en masteren kies je liever voor een open hoofdtelefoon vanwege het comfort en de nauwkeuriger geluidsweergave. De weergave van een open studio hoofdtelefoon is meer uitgebalanceerd dan bij een gesloten exemplaar. De hoofdtelefoon is een goede manier om de mix te horen zonder de akoestiek van je home studio.
DJ-en
Voor DJ’s zijn speciale hoofdtelefoons beschikbaar. Dit zijn altijd gesloten designs met goede isolatie. De oorschelpen zijn draaibaar zodat je gemakkelijk een oor kan vrijmaken. Dat is ideaal voor het mixen van opeenvolgende tracks. Vaak zijn ze gemakkelijk mee te nemen omdat ze opvouwbaar zijn.
De kabel zit doorgaans aan 1 oorschelp vast. Er zijn ook DJ-hoofdtelefoons verkrijgbaar met vervangbare kabels.
Tips
Gebruik crossfeed plug-ins tijdens mixen
Tijdens het mixen met een hoofdtelefoon kan je plug-ins gebruiken als Goodhertz Can Opener Studio of Waves NX Virtual Mixroom voor een zogenoemde crossfeed. Deze plug-ins zorgen ervoor dat de linker speaker deels ook in de rechter speaker klinkt en andersom. Zo heb je de stereomix voor het gevoel meer voor je, net als bij studio monitoren.
Beluister je mix met oortjes
Vergeet niet om je mix te beluisteren met een oortelefoon (“oortjes”). Zo weet je hoe je muziek klinkt via de oortjes van een tablet of smartphone.
Voor studio hoofdtelefoons hoef je niet te veel geld uit te geven. Zie mijn artikel over de beste budget studio hoofdtelefoons.
